آیا می‌دانید سود مایع چیست؟ سود مایع یا همان هیدروکسید سدیم، یک باز قلیایی و سود سوزآور بی‌رنگ و بی‌بو است که می‌تواند اسیدها را خنثی کند. این ماده به شدت خورنده است و واکنش زیادی نشان می‌دهد. از نام‌های دیگر سود مایع می‌توان به مایع سوزآور، هیدروکسید سدیم، کاستیک سودا، قلیا، هیدرات سدیم، سودای قلیایی اشاره کرد. فرمول شیمیایی این ماده NaOH است و درواقع  یک ترکیب یونی سفیدرنگ به شمار می‌آید که از کاتیون‌های +NA و آنیون‌های هیدروکسید -OH تشکیل شده است. این محصول به دو صورت با غلظت مختلف ۵۱ % و ۳۱ % در بازارها به فروش می‌رسد.

سدیم هیدروکسید یکی از زیرشاخه‌های نمک سدیم است. این ماده از زیرشاخه بازها محسوب می‌شود و خاصیت جذب رطوبت و آهن و گازکربنیک محیط را به خود دارد. همچنین در آب قابل حل است و در مواد دیگری مانند متانول و اتانول به نسبت مساوی قابل حل است. این محلول، محلولی پایدار است اما نباید در معرض هوای آزاد قرار بگیرد. زیرا کربن دی‌اکسید محیط را به خود جذب می‌کند و با جذب دی اکسیدکربن، ذرات سدیم کربنات را تولید می‌کند. همچنین این محلول، با گرم کردن نیز پایداری خود را از دست می‌دهد. نقطه انجماد آن ۴.۴  C° است نقطه ذوب آن ۳۱۸ C° و نقطه جوش آن ۱۴۵ C° است.

هیدروکسیدهای اکثر ماده‌ها، مانند فلزات انتقالی نامحلول هستند، این در حالی است که هیدروکسید سدیم محلول است. بنابراین شما می‌توانید با استفاده از هیدروکسید سدیم باعث رسوب فلزات انتقالی شوید. توجه داشته باشید گرمای شدید یا شوک زیاد ممکن است ایجاد انفجار کند. ازکاربردهای سود مایع می‌توان به صنعت شوینده‌ها و صابون، کاغذسازی، تصفیه روغن و غیره اشاره کرد. سود مایع قابلیت حل کردن آب و گلیسیرین و الکل را در خود دارد. این ماده ممکن است به فلزات زیادی نیز واکنش نشان دهد. این فلزات عبارتند از روی، قلع، منیزیم، آلومینیوم و غیره باشد. همچنین خاصیت واکنش‌پذیری سدیم هیدروکسید با انواع قندها مثل مالتوز، گالاکتوز و فروکتوز نیز تشدید می‌شود و در نتیجه این واکنش‌ها، مونوکسیدکربن تولید می‌شود.

هیدروکسید سدیم

کاربرد سود مایع

بیشترین کاربرد سود مایع به عنوان ماده اولیه‌ی تولید مود شیمیایی است. این ماده، برای تولید انواع و اقسام محصولات شیمیایی مثل چسب‌ها، رزین‌ها، پلیمرها، داروهای شیمیایی و غیره مورد استفاده فراوان قرار می‌گیرد.

کاغذسازی

می‌توان گفت بیشترین کاربرد سود مایع مربوط به صنعت کاغذسازی است. با استفاده از سود مایع، جوهرها و نوشته‌های کاغذهای بازیافتی را پاک می‌کنند و بعد از مراحل سفیدسازی خمیر کاغذ، با بازیافت کاغذهای جدیدی تولید می‌کنند.

تصفیه آب آشامیدنی

از سود مایع به منظور تنظیم پی اچ آب‌های اسیدی استفاده می‌شود. معمولا پی اچ بالای آب باعث می‌شود که رسوباتی از کربنات کلسیم در لوله‌ها ایجاد شود. هیدروکسید سدیم  با خاصیت قلیایی خود برای رفع این مشکل مناسب است. به طور کلی، آب‌های آشامیدنی نیاز به مراحل مختلف تصفیه دارند. زیرا آب‌ها دارای میکروب‌ها، قارچ‌ها و… هستند. برای از بین بردن این ناخالصی‌ها در مراحل تصفیه از هیدروکسید سدیم استفاده می‌شود. این تصفیه با استفاده از دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شود و مجهز به لوله‌هایی است که در برابر خوردگی سود‌ مایع مقاوم هستند.

محصولات ضدعفونی کننده و شوینده‌ها

سفیدکننده‌ها (آب ژاول) و بسیاری از مواد ضدعفونی‌کننده از ترکیب سود سوزآور و کلر و غیره تشکیل می‌شوند. سود مایع به دلیل قدرت چربی‌بری بالای خود و خاصیت قلیایی آن در صابون‌ها، انواع شوینده‌ها، محصولات شیمیایی و.. مورد استفاده است.

 

هیدروکسید سدیم

نکات ایمنی

همانطور که در ابتدا ذکر شد، هیدروکسید سدیم بسیار خورنده است و در صورت لمس آن و یا هر تماسی با چشم و پوست می‌تواند برای شما مشکلات مانند سوختگی، تاول، التهابات، آسیب‌های بینایی، و در موارد شدیدتر کوری ایجاد کند. شدت این آسیب‌ها بستگی به میزان تماس و مدت زمان تماس دارد. در صورت تماس با چشم، آن را چنددقیقه با آب فراوان بشویید ولی از کلرید آمونیوم برای شست و شوی چشم استفاده نکنید و به نزدیک‌ترین مراکز درمان مراجعه کنید. اگر برخورد سود مایع با پوست شما بود، لباسی که آلوده شده است را سریعا تعویض کنید و پوست را با محلول کلرید آمونیوم ۵% شستشو دهید. برای جلوگیری از این اتفاقات نکات ایمنی را رعایت کنید. برای پیشگیری باید از کفش‌ها و پیشبندهای مقاوم در برابر مواد شیمیایی استفاده کنید.  لباس‌های آستین‌دار با جنس‌های کتانی، چرمی و غیرپشمی بپوشید. از شیلدهای صورت و محافظ‌های گردن استفاده کنید و از پوشیدن دستکش‌ها غافل نشوید.